مداحی ترحیم در اصفهان با اکوی رایگان با نوای محمد صادق کاظمی09132054876
مداحی ترحیم در اصفهان و باغ رضوان با تعرفه و مصوبه شورای شهر و سازمان باغ رضوان که حداقل قیمت در اصفهان می باشد و مطمئن باشید که جلسه خوب و رضایت بخش و ماندگار و خاطره انگیز خواهید داشت و البته مداحی ترحیم بر اساس نظر و سلیقه شما انجام خواهد شد.
تلاوت قرآن و خواندن اشعار ویژه مجالس ترحیم وتصانیف دلنشین با نوای محمد صادق کاظمی 09132054876
رسالت مداحان اهل بيت (ع)
مقدمه: يکي ازجلوه هاي روشن محبت وپيوند مردم ايران اسلامي با اهل بيت پيامبراسلام (ص)برپايي آيين هاي مذهبي، مجالس مداحي ونوحه خواني است.
مداحي يک هنرمذهبي است که درفرهنگ شيعه جايگاه والا ومخاطبان فراواني دارد. شعرهاي مداحي اگرازمحتواي عا لي وشيوايي ادبي برخوردارباشد بسيار تاثيرگذاروفرهنگ ساز است،
چرا که به واسطه مداحي دلها متوجه اهل بيت عليهم السلام مي گردد، عشق ها واحساس ها برانگيخته مي شود وازاين رهگذرپايه هاي اعتقادات ديني وباورهاي مردم استحکام مي يابد و پيوند معنوي وعاطفي شيعيان باخاندان عصمت وطهارت قوي تروعميق ترمي گردد.
راستي مداح اهل بيت کيست؟ و رسالت آن چيست؟ مداح نمونه بايد داراي چه خصوصيات وويژگيهاي باشد؟ چه آفاتي اين آيين مقدس را تهديد مي کند؟ چگونه بايد ازشيوع انحرافات وتحريفها دراين عرصه پيشگيري نمود.
مادراين نوشتاربرآنيم تابه اين پرسش ها پا سخ دهيم، اميدکه مفيد، موثرومقبول افتد.
مفهوم شناسي:
1- رسالت:رسالت، اسم است درلغت به معناي پيام، پيام آوري، پيام بردن ووظيفه آمده است1.
مقصود ازرسا لت مداحان، اين است که آنها وظيفه دارند با خواندن اشعارومرثيه درمجالس جشن و سوگواري اهل بيت عليهم السلام فضيلتها يا مظلوميت آنان را براي مردم بازگو نمايند2. شخصيت وسيره متعالي آنان را به مردم بشناسانند.3. آنکه ايستاده درکنار منبر درمجالس، يا روان درکوي وبازار، به شعرمدايح اهل بيت يامصائب آنان را به آواز بخواند4. مداح دراصطلاح شيعي، به کساني گفته مي شودکه درايام ولادتهاو شهادتهاي ائمه عليهم السلام درمجالس جشن وعزا به خواندن اشعاري در فضايل ومناقب محمد وال محمد عليهم السلام يا مظلوميت آنان مي پردازند. ولي اغلب به مرثيه خوانان حسيني گفته مي شود که با خواندن شعرومرثيه وذکر مصيبت اهل بيت(ع)، اهل مجلس را مي گريانند5.
4-اهل بيت(ع): خاندان، آل محمد، عترت. منظوردودمان پاک رسول خدا(ص) واصحاب کساء و ذريه مطهر پيامبر اسلام (ص) است. ودر حادثه عاشورا، امام حسين عليه السلام و برادران وخواهران وفرزندان وبستگان آن حضرت که ازنسل پامبراکرم (ص) درکربلا حضورداشتند، اهل بيت محسوب مي شوندکه درپي شهادت آن امام بزرگوار، به اسارت رفتند6.
احمد در فضائل الصحابه با سند خود ازسعيد بن جبيرازعامر چنين نقل مي کند: هنگامي که آيه( قُلْ لاِ اَسْئلُکُمْ عَلَيْهِ اَجْرآ اِلاالْمَوَدَةَ في ِالْقَُرْبي )نازل شد اصحاب عرض کردند اي رسول خدا(ص) خويشاوندان توکه مودت آنها برما واجب است کيانند؟ فرمود: علي وفاطمه و دوفرزند آنان، اين سخن را سه بار تکرارفرمود7.
ابوبصير، ازامام صادق(ع) پرسيد )آل محمد) کيانند؟ فرمود: (ذريه ونسل او)پرسيد: (اهل بيت محمد) کيانند؟ فرمود: (اماماني که اوصياي اويند) پرسيد)عترت)اوچه کسانند؟فرمود:(اصحاب عبا) 8. خداوند، دوستي ومودت خاندان پيامبراسلام (ص) را در قرآن، اجر رسالت آن حضرت قرارداده وواجب نموده است (قُلْ لااَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ اَجْرآ إلا الْمَوَدَةَ في ِالْقُربي )بگو، من هيچ پاداشي از شما بر
جايگاه وشأن مداحي:
مداحي اهل بيت(ع)ونوحه خواني درسوگ آنان ازجمله کارهايي است که مشروعيت آن را به خوبي مي توان در قرآن کريم اثبات کرد. چنانکه امامان شيعه نيزازمداحان وذاکران تقديروتشويق مي کردند، صله مي دادند، دعا مي کردند وبراي اين کار، فضيلت وثواب بسيار مي شمردند، چنانکه اينکه فقيهان وعالمان دين درعصرغيبت امام عصر(عج) اين سنت شيعي راعملا پاس داشتند.
1- مداحي درقرآن: ما مسلمانان هرعملي را که به عنوان دين انجام مي دهيم يا بايد مستند به دليل خاص باشد يعني اصل وشکل آن دردين بيان شده باشد مانند: نماز، روزه، حج، يااينکه اصل وضابطه کلي آن درشرع بيان شده ولي شکل وصورت آن به حسب شرايط ومقتضيات زمان به مردم واگذارگرديده باشد مانند: اصل دفاع ازاسلام ونواميس مسلمانان، قرآن اين حقيقت راچنين بيان فرموده است: ( وَاَعِدُوالَهُمْ مَااسْتَطعْتُمْ مِنْ قُوَة). دربرابر کافران تامي توانيد نيروآماده کنيد
بي شک، شکل واجراي اصل دفاع درهرزمان فرق مي کند. ستايش ومداحي اهل بيت(ع) براساس يک اصل درقرآن است وآن تکريم ومحبت نسبت به پيامبروعترت آن حضرت، اين اصل اشکال وصورتهاي مختلفي دارد که يکي ازمصاد يق روشن آن،مدح وستايش آنان و بيان فضيلت ها ومصائب وارده برآنان است.
ازميان آيات متعددي که دراين باره، درقرآن کريم آمده است به ذکردوآيه اکتفا مي کنيم
محبت يک پديده رواني است وبراي خود تجلياتي دارد.هرگزمقصوداين نيست که مودت ومهر، آل رسول دردلها مکتوم بماند بلکه بايد چنين مهري درشئون مختلف زندگي فردي واجتماعي مسلمين تجلي يابد. برگزاري جشن هاي زاد روز، مجالس سوگواري در روزهاي وفات وشهادتها، برپايي بنا وقبور، تعظيم مشاهد، اهداء پاکترين اموال، زيارتها، سرودن اشعارروح بخش، مدايح و ستايش آنان همه در راستاي تکريم ، ابرازدوستي ومودت نسبت به آنان وزنده نگاه داشتن نام و ياد و وفداکاري آنهاست.
علاوه قرآن درآيات بسياري برلزوم زنده نگاه داشتن ياد پيامبران وشخصيت هاي برجسته تاريخ تاکيد دارد.و ازمظلومان حمايت مي کند.واين بيانگراهميت مداحي وستايش فضيلت ها وصاحبان فضيلت وفداکاران تاريخ دراسلام است.
خداوند درقرآن مي فرمايد: (وَاذْکُرْفي ِالْکِتابِ اِبْراهيِمَ اِنَّهُ کانَ صِدِّيقآ نَبِيّآ).ودراين کتاب ابراهيم راياد کن که اوپيامبري بسيارراستگوبود15.
مگرابراهيم چه کرد، ابراهيم خواست جوانش رادراه خدا قرباني کند ولي خوني ريخته نشد، خدا مي فرمايد: نام اين راد مرد تاريخ وپيا مبرصديق را بايد گرامي داشت.اگربايد ياد ابراهيم گرامي داشته شود، پس ما بايد هر چه مي توانيم تاريخ کربلا رايادکنيم، چون درکربلا خون ريخته شد .
قرآن بالحن خاص مظلوميت اصحاب اخدود را بازگونموده وازآنها حمايت کرده مي فرمايد: (قُتِلَ اَصْحاب ِالْاُخْدُودْ، اَلنّارُذاتَ الْوَقُودْ، اِذْ هُمْ عَلَيْها قُعُودْ، وَهُمْ عَلي ما يَفْعَلُونَ بِالْمُومِنيينَ شُهُودْ، وَمانَقَمُوا مِنْهُمْ اِلّا اَنْ يُومِنُوا بِالله ِالْعَزيزِالْحَمِيدِ. مرگ و عذاب برشکنجه گران صاحب گودال(آتش) باد، گودال هاي پراز آتش شعله ور، هنگامي که درکنار آن نشسته بودند، وآنچه را نسبت به مومنان انجام مي دادند ( باخونسردي) تماشا مي کردند، هيچ ايرادي برآنها (مومنان) نداشتند جز اينکه به خداوند عزيز وحميد ايمان آورده بودند16.
بي ترديد، احياي نام وياد مردان بزرگ، حوادث مهم تاريخ، الهام بخش است وبه زندگي انسانها جهت مي دهد. روح فضيلت خواهي، ايثارو فداکاري رازنده کرده، آدمي رادربرابر مشکلات وحوادث دشوار، مقاوم واستوارمي سازد.
2- مداحي درسيره امامان معصوم عليهم السلام: يکي ازتدابيرحکيمانه وسازنده امامان معصوم عليهم السلام، برپايي مجالس سوگواري ، تقدير وتشويق مداحان و شاعراني بوده است که درفضيلت يا مظلوميت خاندان پيامبر شعرسروده مديحه سرائي مي کردند، شعرائي بنامي چون: کميت اسدي، دعبل خزاعي، سيد حميري و.. با زيباترين وجهي مفاخر و فضايل اهل بيت را ترسيم کرده و با سوزنا کترين صورت، براي شهداي کربلا مرثيه سروده اند و با تشويق ائمه اطهارعليهم السلام ازموقعيت اجتماعي بلندي دربين مردم برخوردار بودند. دراينجا نمونه هاي را ذکر مي کنيم:
1- قال رَسُولُ للهِ (ص): ( يا فاطِمَةَ کُلُ عَيْن ٍ باکِيَةٍ يَوْمَ الْقِيامَةِ اِلّا عَيْنٌ بَکَتْ عَلي مُصابِ الْحُسَيْنِ فَاِنَّها ضاحِکَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ بِنَعيم ِ الْجَنَّةِ) اي فاطمه روز قيامت هر چشمي گريان است، مگرچشمي که درمصيبت وعزاي حسين گريسته باشد، که آن چشم درقيامت خندان است وبه نعمت هاي بهشتي مژده داده مي شود17.
2- امام سجاد (ع) در طول دوران امامتش پيوسته سوگوارعاشورا بود آن چنان گريست که از(بکائين، بسسارگريه کنند گان) لقب داده شد.آن حضرت مي فرمود: (اِنّي ِلََمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنِي فاطِمَة اِلّا خَنَقَتْنِي الْعَبْرَةُ )، هرزمان که به ياد قتلگاه فرزندان فاطمه(کربلا) مي افتم، اشک گلوگيرم مي شود18.
3- قَالَ الْباقِرُ(ع): ( مَا مِنْ رَجُلٍ ذَکَرَنَا اَوْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ يَخْرُجُ مِنْ عَينَْيْهِ مَاءٌ وَلَوْ مِثْلَ جَناحَ الْبَعُوضَةٍ اِلّا بَنَي َاللهُ لَهُ بَيْتآ في ِالْجَنّةِ وَجَعَلَ ذَالِکَ الْدَّ مْعَ حِجابَآ بَيْنَهُ وَبَيْنَ النّارِ).امام باقر(ع) پس ازشنيدن سروده هاي کميت درباره اهل بيت گريست و سپس فرمود:هيچ کس نيست که ماراياد کند، يا نزداوازما ياد شود واز چشمانش هرچند به اندازه بال پشه اي اشک آيد، مگرآنکه خداوند برايش دربهشت، خانه اي بناکند وآن اشک راحجاب ميان او وآتش دوزخ قراردهد1.
4- قال َالصّادِقُ(ع):(اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي جَعَلَ في ِالنّاس ِمَنْ يَفِدُ اِلَيْنا وَيَمْدَحُناوَيَرِثي لَنا).
امام صادق فرمود: خداراسپاس که درميان مردم، کساني را قرارداد که به سوي مامي آيند وبرما وارد مي شوند، ومارا مدح ومرثيه مي گويند20.
5- قالَ الصّادِقُ(ع): (مَنْ قالَ فِينا بَيْتَ شِعْرٍبَني َاللهُ بَيْتآ في ِالْجَنّةِ) .هرکس که يک بيت شعردرباره ما بگويد خداوند براي او خانه اي د ربهشت بناکند21.
6- قال َالْاِمام ِالرِّضا (ع): اي دعبل، براي حسين مرثيه بگو که توتازنده اي يارومديحه گويي مايي، پس ازياري ما تامي تواني کوتاهي مکن22.
3- مداحي ازديدگاه امام خميني رضوان الله عليه: امام خميني احياگرمکتب نجات بخش عاشورادرعصر حاضر، بيشترين تاکيد رابربرپائي مجالس سوگواري اهل بيت عليهم السلام به ويژه حضرت ابا عبدالله الحسين(ع) داشته وعملآ به روضه ومداحي درمجالس حسيني اهتمام مي ورزيدند. دراينجا به ذکرچند فراز از بيانات ايشان اکتفا مي کنيم:
1- با اين گريه ها، بااين نوحه خواني ها، با اين شعرخواني، بااين نثرخواني، مامي خواهيم مکتب راحفظ کنيم 23.
2- هرمکتبي تا پا يش، سينه زن نباشد، تا پا يش گريه کن نباشد، تاپايش توسرسينه زن نباشد حفظ نمي شود.اينها اشتباه مي کنند.اين نقش يک نقشي است که اسلام را هميشه نگه داشته، ما بايد براي يک شهيدي که ازدستمان مي رود، علم برپا کنيم، نوحه خواني کنيم، گريه کنيم، فريادکنيم24.
3- بايد ماه محرم وصفررازنده نگه داريم به ذکرمصائب اهل بيت عليهم السلام که با ذکرمصائب اهل بيت زنده مانده است اين مذهب تا حالا، با همان وضع سنتي، همان وضع مرثيه خواني وروضه خواني25.
4-تمام اين وحدت کلمهاي که مبدا پيروزي ما شد براي خاطر اين مجالس عزا ، و اين مجالس سوگواري واين مجالس تبليغ وترويج اسلام شد26.
5- شما گمان نکنيد که اگراين مجالس عزا نبود و اگر اين دستجات سينه زني و نوحه سرايي نبود 15خرداد پيش مي آمد هيچ قدرتي نمي توانست 15خردادراآن طورکند، مگر قدرت سيدالشهداء، وهيچ قدرتي نمي تواند اين ملتي را که ازهمه جوانب به او هجوم شده وازهمه قدرتهاي بزرگ براي او توطئه چيده اند، اين توطئه ها راخنثي کند، الا همين مجالس عزا27.
4- مداحي ازديدگاه مقام معظم رهبري:مداحي وستايشگري اهل بيت عليهم السلام ازموضوعاتي است که همواره مورد توجه ويژه مقام معظم رهبري قرارگرفته است .ايشان درديداربا مداحان وذاکران اهل بيت عليهم السلام به اهميّت ونقش مداحي، رسالت ووظايف مداحان، محتواوکيفيت ستايشگري، آسيب ها وآفات اين آئين، سازماندهي وهدايت آنان توصيه وتاکيد داشته اند.
دراينجا گزيده اي ازسخنان معظم له را که در ديداروجمع مداحان اهل بيت پيامبر (ص) ايراد گرديده نقل مي کنيم:
1- ازاول تاريخ تشيع تا امروز، يک عنصراصلي واساسي درتشيع وجريان تشيع، همين جريان عاطفي است .البته عاطفه ي متکي به حقيقت، نه عاطفه پوچ .لذا شما در قرآن هم ملاحظه مي کنيد که اجررسالت، محبت ومودت درقربي است « قُلْ لا اَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ اَجْرآ اِلّا الْمَوَدَةَ فِي الْقُرْبي»28. اين خيلي نکته ي مهمي است که بايد به آن توجه داشت . خدشه دارکردن اين محبت به هر شکلي و به هرصورتي، خيانت به جريان عظيم محبت اهل بيت وپيروي اهل بيت است .اين محبت رابايد حفظ کنيد .لذا شمامي بينيد دردوران ائمه (عليهم السلام ) اين همه محدثين، اين همه شاگردان آگاه و فقهاي بزرگ درخدمت امام صادق (عليه السلام)، امام باقر(عليه السلام) و ائمه ي ديگربودند، معارف را نقل کردند، اخلاقيات رانقل کردند، شنيدند ونقل وثبت کردند، اما درکنارهمه آنها باز وقتي انسان درست نگاه مي کند، مي بيند نگاه به دعبل خزاعي است، به سيدحميري است، به کميت بن زيداسدي است.درحاليکه امثال زراره ومحمد بن مسلم وبزرگاني از اين قبيل دردستگاه ائمه (عليهم السلام) هستند اما ا مام رضا(عليه السلام) دعبل رامي نوازد.امام صادق (عليه السلام )سيدحميري را مورد توجه ومحبت قرارمي دهد اين بخاطر اين است که آن جنبه ي ارتباط عاطفي ومحبت آميز، درشعر شاعران، مدح مادحان وذکرذاکران، به نحواتم واوفي وجود دارد، امادرديگرجاها وجودندارد، يااگرهست ضعيف است.يااينجوري بگوئيم، تاثيرگذاري آن ضعيف است.شعر، مدح، ذکر، اين نقش را درتاريخ تشيع دارد29.
2- بدانيد که مداحي وستايشگري ائمه عليهم السلام درحقيقت ستايشگري نيکي و معنويت وجهاد است، ستايشگري خورشيد امامت وولايت است، خورشيد حقيقتي که سعي شد آن رابپوشانند اما همين زبانهاي گويا نگذاشتند30
3- سعي کنند که نوحه ها وشعرها و روضه خواني ها پر مغز وداراي مضامين صحيح ومتکي به آثار وارد معتبره ازائمه عليهم السلام يا علماي بزرگ باشد31.
4- اگر چهارپايه اصلي مداحي – يعني صداي خوش، آهنگ درست، لفظ خوب، مضمون متناسب بانياز- کامل باشد بهترين وسيله تبيين است و تاثيرش ازمنبر و درس فقهي اي که مامي گوئيم بيشتراست32.
5- بايد سه رکن درمدح مداح وجود داشته باشد رکن اول، غزل و يا قصيده اي را برگزينند که درآن ازاخلاق انساني ذکري شده باشد . دررکن دوم معارف اسلامي را از توحيد ومسائل مربوط به انقلاب، زندگي ائمه، ازابعاد مبارزه و ابعاد انقلابي مطرح کنند.ودررکن سوم بايد ذکرمصيبت شود يعني آن واقعه اي که اتفاق افتاد ه تشريح بشود البته بابعد انقلابي33.
6- يک کارهايي است که مردم را به دين نزديک مي کند. اين عزاداري هاي سنتي، مردم را به دين نزديک مي کند.امام فرمودند:عزاداري سنتي بکنيد.در مجالس نشستن، روضه خواندن، گريه کردن، به سروسينه زدن، مواکب عزا راه انداختن، دسته جات عزاداري، همان چيزهايي است که عواطف را نسبت به خاندان پيغمبر پرجوش مي کند که بسيارخوب است.
يک کارهايي هم است که به عکس، کساني راازدين برمي گرداند هرکس ببيند براي اوسوال ايجاد مي شود، شنيده ام درگوشه وکناربعضي ها به بدنشان قفل مي زننداين چه کاري است که بعضي انجام مي دهند؟ قمه زدن هم همين جور است.قمه زدن هم ازآن کارهاي خلاف است. امروز، روز حاکميت اسلام وجلوه اسلام است. ما نبايد کاري بکنيم که جامعه اسلامي برتر يعني جامعه محب اهل بيت که مفتخر به نام مقدس ولي عصر (ارواحنافداء) است، به نام حسين بن علي وبنام اميرالمومنين (عليه الصلاه والسلام)درنظرمسلمانان عالم وغير مسلمان ها به عنوان يک گروه آدم هاي خرافي بي منطق معرفي بشود34.
7- آهنگ بايد سنگين، متين ومتناسب بامحتوائي باشد که شماداريدعرضه مي کنيد خداي نکرده به سمت آهنگهاي حرام وآهنگهايي که گناه است سوق پيدانکند.اين هم خيلي نکته ي اساسي ومهمي است . هر شعري، هرتصنيفي، هرترانه وآهنگي که خوانده شد، قابل تقليد نيست. چيزهائي هست که خودش في نفسه حرام است، اگر چنانچه واردعرصه ي مداحي وبيان حقيقت وبيان خدا وپيغمبرشد، آن وقت حرمتش دوبرابرخواهد شد. بنابراين آهنگ هنرمندانه وخوب ومتناسب وشعرخوب وصداي خوش وشايد ازهمه بالاتردل پاک ومطهروبااخلاص مداح محترم لازم ومهم است35
رسالت مداحان:
مداحان، که منصب ستايش، معرفي چهره نوراني ومرام والاي عترت پاک پيامبرگرامي اسلام (ص) را بردوش گرفته اند، مسوليت سنگيني را عهده دار شده اند .آنان با ذکر فضايل ومصائب اهل بيت عليهم السلام، مجالس حسيني راگرم واشک عاشقانه شيعيان آل ا…را جاري ساخته، محبت اهل بيت را چون نهالي در دلها مي نشانند، وازاين طريق نقش موثري درشکل دهي افکارمردم وبقاء مکتب ايفاء مي کنند.
رسالت مقدس مداحان درعصر حاضررا مي توان به اختصار چنين بيان کرد:
1-استفاده شايسته ازعواطف پاک مردم وجهت دادن به آنهادرمسيرتهذيب وتقوا: مردم، دراين مجالس با گريه برمظلوميت امام حسين (ع) آنرا الگوقرارمي دهند، درواقع زمينه تطبيق اعمال و کردار خويش وهمرنگي با سيره عملي آن حضرت را فراهم مي سازند. تاثيرعميق اين مجالس به قدري است که افرادي زيادي دراين مجالس، دگرگوني عميق يافته، تصميم برترک گناه ومعصيت مي گيرند وچه بسااشخاص گمراهي که باشرکت دراين مجالس تنبه حاصل کرده وراه نجات پيدامي کنند36.
مداحان بايد اين مجالس را به گونه اي برگزارنمايند که مهد پرورش انسانهاي پاک، حق طلب، آزاده وفداکارباشد.
2- روشنگري افکار جامعه وهدايت به ارزشها وتقويت ايمان وبصيرت مردم:
محبت وعاطفه پيروان اهل بيت(ع) بايد با پشتوانه، اعتقاد وبصيرت همراه باشد.به فرموده امام علي (ع): (حَمَلُوا بَصائِرَهُمْ عَلي اَسْيافِهِمْ ). بصيرت ها يشان را بر شمشيرهايشان سوارکردند 37.
اين گونه مدافعان بينا دل، هم دررکاب علي(ع) بامعاويه جنگيدند، هم درهمه حال امام مجتبي عليه السلام راياري کردند، هم درعاشورا جان خودرافداي امام خويش و نصرت اسلام نمودند. سخنان امام حسين(ع)، حضرت سجاد(ع) وحضرت ابوالفضل، علي اکبر، جوانان بني هاشم، ياران اباعبدا…همه گوياي عمق بصيرت آنان است. امام صادق (ع) درباره حضرت عباس تعبير(نافذالبصيره) دارد، که گوياي عمق بينش و استواري ايما ن او درحمايت ازسيدالشهداءاست: کانَ عَمُّنا الْعَباسَُ بْنَ عَليٍّ نافِذَالْبَصِيرَةِ صُلْبَ الْإيمانِ38.
ذاکران خاندان عصمت و طهارت عليهم السلام بايد با بهره گيري از درسهاي عاشورا، بصيرت مردم رانسبت به درک حوادث، فتنه ها وتشخيص حق ازباطل، تقويت نمايند.
3- حفظ واشاعه فرهنگ شهادت: يکي ازشاخصه هاي مهم نهضت عاشورا، و ازروحيات والاي حسين ابن علي(ع)ويارانش، عنصرشهادت طلبي بود، يعني مرگ درراه خداراه(احدي الحسنيين)دانستن، ودريچه اي براي وصول به قرب خدا وبهشت برين، وازاين روعشق وشيفتگي وبي صبري براي درک فضيلت شهادت.امام حسين درمکه، پيش ازحرکت به سوي کوفه درضمن سخنراني به آن تصريح مي کند (خُطَ الْمَوْتُ عَلي وُلْدِ آدَمَ مَخَطَ الْقََلادَةَ عَلي جِيد ِالْفَتاةِ)39. وبا جمله(مَنْ کانَ باذِلاًفِينا مُهْجَتَهُ فَلْيَرْحَلْ مَعَنا)40.ياران شهادت طلب رابرمي گزيند و به مسلخ عشق، کربلا مي برد و اين راه را پيش روي بشريت مي گشايد. روندگان اين صراط جاودانه، همه شاگردان مکتب عاشورايند. تواسوه شهادتي معلم شهامتي خوشاکسي که پا نهد به مکتب ولاي تو ملت ايران درس شهادت وايثارراازحسين(ع) وياران با وفايش آموخت وبا اين فرهنگ توانست علي رغم دشمنان، انقلاب اسلامي رابه پيروزي برساند، توطئه هاي گوناگون راخنثي نموده، مردانه دربرابرتهاجم بيگانگان مقاومت کند.
امام خميني رضوان ا…مي فرمود:مرگ سرخ، به مراتب اززندگي سياه بهتراست وما امروز به انتظار شهادت نشسته ايم، تا فردا فرزندانمان درمقابل کفرجهاني باسرافرازي بايستند41.
مداحان اهل بيت بايد با بهره گيري ازآموزه هاي عاشورا، فرهنگ شهادت وايثار، پايداري درراه دين، وفاداري به رهبري حق، وحمايت از انقلاب اسلامي را ترويج، تبليغ وتشويق نمايند.
4- تقويت روح آزادگي ومبارزه درمردم:ازمهمترين درسهاي عاشورا، آزادگي، ظلم ستيزي، ذلت ناپذيري است.حسين بن علي (ع) فرموده است: (مَوْتُ فِي عِزٍ خَيْرٌمِنْ حَياةٍ فِي ذُلٍ).مرگ باعزت بهتراست اززندگي باذلت42.
هنگاميکه مجروح درميدان نبرد برزمين افتاده بود شنيد که سپاه دشمن قصدحمله به حرم وخيمه گاه اورا نموده است فرياد برآورد: ( اِنْ لَمْ يَکُنْ لَکُُمْ دِينٌ وَکُنْتُمْ لاتُخافُونَ الْمَعادِ فَکُونُوااَحْرارَافِي دُنْياکُمْ.اگردين نداريد وازقيامت نمي ترسيد پس دردنيايتان آزاده باشيد.
درس آزادي به دنيا داد رفتارحسين بذرهمت درجهان افشاند افکارحسين باقيام خويش براهل جهان معلوم کرد تابع اهل ستم گشتن بود عارحسينمرگ باعزت، زعيش درمذلت بهتراست نغمه اي مي باشدازلعل دربارحسين.
مداحان اهل بيت بايد با الهام ازفرهنگ عاشورا، آزادگي، ذلت ناپذيري رادربين مردم تبليغ وترويج نمايند. جامعه اسلامي راازبي تفاوتي، عافيت طلبي و چاپلوسي برحذر دارند.
5- ايجاد معرفت ومحبت واطاعت نسبت به اهل بيتعليهم السلام: عظيم ترين سرمايه روحي شيعه که پيونددهنده آنان بااهل بيت پيامبر، بازدارنده ازتباهي، برانگيزاننده به فداکاري وتصفيه کننده دل وجان است، معرفت وعشق به اهل بيت به ويژه حضرت اباعبدا…الحسين(ع)است. مداحان اهل بيت بايد محافل ذکرخاندان پيامبرراکانون آموزش، معرفت وعشق همراه بابصيرت نسبت به اهل بيت (ع) قراردهند تامردم ازآنهاالگوبگيرند.
ثقه الاسلام کليني وشيخ طوسي عليهماالرحمه درحديث معتبراز امام صادق(ع) روايت کرده اند: (قا لَ لِي اَبِي: يا جَعْفَرُاَوْقِفْ مِنْ مالِي کذا وَکذا اَلنّوادِبَ يَنْدُبَنِي عَشْرَسِنِينَ بِمِني اَيّامَ مِني) . پدرم به من فرمود: اي جعفر مقداري ازمالم را (پس ازوفاتم) به برپايي مجلس سوگواري برايم درايام حج درمني اختصاص بده44.
صاحب جواهر دربيان حکمت و فلسفه اين وصيت امام باقر(ع) مي فرمايد: چون برپايي مجالس سوگواري ائمه باعث شناخت فضايل اخلاقي آنان و درنتيجه اقتداء وتاسي مردم به آن بزرگان است45.
6- مبارزه بابدعت ها وتحريف ها:يکي ازاهداف ائمه اهل بيت به ويژه حضرت اباعبدالله الحسين(ع) مبارزه با بدعت ها، تحريف ها، کجرويها وتهاجم فرهنگي دشمنان بوده است امام حسين(ع)درنامه اي به بزرگان بصره نوشت:( فَاِنَّ السُّنَّتةَ قََدْاُمِيتَتْ وَالْبِدْْْعَتَ قَدْاُحْيِيَتْ، فِاِنَّ تَسْمَعُواقَوْلِي اَهْدِکُمْ سَبِيلَ الرَّشادِ).هماناسنت هامرده وبدعت هاآشکارشده اگرازمن اطاعت نمائيد شماراهدايت مي کنم46. فرهنگ عزاداري ومداحي اهل بيت به خاطربرانگيختن عشق وعواطف دوست داران خاندان عصمت وطهارت، استقبال پرشوراقشارمختلف، به ويژه نسل جوان ونقش حماسه آفريني آن همواره درمعرض بدعت ها، تحريف ها، خرافات بوده است، دشمنان تلاش مي کنند با ترويج آسيب ها نقش حيات آفريني اين فرهنگ انسان سازراازاين مجالس بگيرند.
مداحان اهل بيت بايد توصيه هاي مقام معظم رهبري و مراجع اعزام تقليد را سرلوحه کارخود قرار داده با استفاده از شيوها ي مقبول سنتي اين آئين مقدس رابرگزارنمايند، با بدعت ها، خرافات، انحرافات، شجاعانه مبارزه نموده نسبت به آن روشنگري نمايند.
نمونه عبارتنداز:
1- توجه به جايگاه والاي مداحي: مداح اهل بيت، بايد به اهميت منصب مداحي آگاهي وباورداشته باشد وبداند که شجره نامه آنان به کميت ها ودعبل ها مي رسد واگربخواهند مشمول دعاي ائمه اطهارعليهم السلام باشند، بايد شايستگي فکري، خطي واخلاقي آن را درخويش فراهم آورند47.
2- اخلاص: اخلاص، جوهره وملاک ارزش عبادت است.اخلاص يعني انگيزه الهي داشتن وعمل را به قصد تقرب ورضاي خدا انجام دادند.، مداحي نيز يک عبادت وعمل مقدس است، بايد ازسراخلاص وآمادگي روحي باشد. مداحان اهل بيت ازدير باز به ايمان و سوزوعشق واخلاص مشهور بوده اند.، همين صدق پشتوانه اثرگذاري کارآنان بوده است. لذا مداح واقعي ونمونه اهل بيت ازدورغ، ريا، تظاهر، بازارگرمي پرهيزمي کند. کم وزياد بودن جمعيت درمجلس، ندادن هديه اورا دلسرد نمي کند48.
3- مستند وواقع مي خواند: مداح اهل بيت، اشعارومدايح خودرابااستفاده ازمنابع معتبرو واقع مي خواند، ازگفتن مطالب بي مدرک و ساختگي دوري مي کند. از دورغ، جعليات، مطالب ضعيف، حرفهاي سست ووهن آميزنسبت به معصومين عليهم السلام بشدت پرهيزدارد.
4- ازسبک هاي سنتي ومقبول پيروي مي کند: سيره امان شيعه عليهم السلام و علماي دين به ويژه تاکيد وسفارش امام راحل ومقام ومعظم رهبري ومراجع عظام تقليد برمطلوب بودن مداحي وعزاداري به شيوه سنتي است.مداحي که عشق وولاي اهل بيت عصمت رادردل داردهيچگاه به بهانه جذب برخي ازجوانان مداحي رابه ابتذال نمي کشاند، آهنگ مداحي راباآهنگ مجالس لهوولعب نمي آميزند49.
5- رعايت شئون اخلاقي وحفظ ظاهر: مداح، حالت الگووسرمشق دارد، لذا شئون اسلامي رارعايت نموده ظاهري آراسته دارد.گفتارورفتارش هماهنگ است، ادب را درگفتاروبرخورد با مردم رعايت مي کند، ازپوشيدن لباس هاي غيرمتعارف، آرايش نامناسب پرهيزمي نمايد.
6- گزينش شعرها ومدح هاي بامحتواواستوار: ازآنجاکه شعر، مدح ومرثيه، عامل انتقال فرهنگ است بايد سطح آن بالا، عميق وارزشمند باشد، تابه جامعه اسلامي وهواران ائمه، بينش وبصيرت دهد .مدايح اهلبيت درعين برخورداري ازقوت واستحکام شعري بايدازپيچيدگي، نامانوس بودن، سستي وضعف به دورباشدآن گونه که درآثاربزرگان پيش کسوت عصرائمه ودوره هاي بعد، درمرثيه ديده مي شود50.
7- تعهد شيعي وانقلابي: مداحان وشاعران اهل بيت، بايد توجه به زمان ومکان وشرايط، رسالت اجتماعي وتعهد شيعي خود را به اثبات برساند و سروده هايشان داراي جهت وپيام باشد51.
مداحي ادامه راه ستايشگران برجسته اهل بيت در دوران اختناق اموي وعباسي است مداحان بايد مسايل ومشکلات جهان اسلام وانقلاب اسلامي را رصد نموده درمواقع لزوم با اتخاذ مواضع انقلابي روشنگري نمايند.
8- اهتمام به نمازاول وقت: مداح ومرثيه خوان، الگو عزادارن ومجالس حسيني است، بايد به واجبات به ويژه نمازاول وقت اهميت داده، دروقت نمازبرنامه مداحي را تعطيل کند. پيروان مکتب عاشورا بايد به نمازاهتمام ورزند و آن را درراس امورخويش قراردهند.امام حسين(ع) نمازرا درروزعاشورا، اول وقت، به جماعت ودرميدان آشکارا، بجا آورد.
9- وقت شناسي: مداح شايسته خوش قول ووقت شناس است.اولابه قول ووعده اي که مي دهد پايبند است. ثانيا: رعايت وقت مجلس را مي کند، حال مستمعين را در نظر دارد. ثالثا: رعايت وقت وحق واعظ ومداح ديگررامي نمايد.
10- رعايت ادب:مداح خوب، رعايت ادب رانسبت به شرکت کنندگان درمجلس به ويژه پيش کسوتان، بانيان ومسئولين جلسه مي نمايد از تحقير، بي اعتنائي، کنايه نسبت به واعظ ومداح درمجلس پرهيزمي کند، به دورازتملق ومبالغه ازمسئولين جلسه تشکرو قدرداني کند52.
آسيب شناسي مداحي:
مداحي منصبي مقدس، سرمايه اي عظيم واثر گذاراست. مداحان در قالب مدح و مرثيه دلهاي مردم رابا خاندان نبوت مرتبط مي سازند ومحبت اهل بيت راچون نهالي درد ل هامي نشانند.
به خاطرنقش فرهنگ سازاين سنت مبارک است که دشمنان باشيوه هاي گوناگون درصدد تخريب وانحراف آن برآمده تلاش مي کنند تا ازتاثير آن به کاهند. مسئولان فرهنگي، به ويژه جامعه مداحان، بايد توجه داشته باشند، اگرازاين گوهر گرانبها وسنت شيعي آسيب زدايي نگردد هم رسالت آن درخطرقرارمي گيرد وهم ازاثرگذاري آن کاسته مي شود.
دراين نوشتاربرآنيم تابه گوشه اي ازاين آسيب هااشاره نمائيم:
1- غلو و مبالغه:
برخي تصورمي کنند هرچه بيشترغلوکنند، اهل بيت(ع)خشنودتر مي شوند درحالي که قرآن مي فرمايد (يَااَهْلَ الْکِتاب لاتَغْلُوافِي دِينِکُمْ).اي اهل کتاب دردينتان غلونکنيد53.
پيامبراسلام(ص)فرمود:(اِيّاکُمْ وَالْغُلُوفِي الْدِين ِفَانّماهَلَکَ مَنْ کانَ قَبْلُکُمْ بِالْغُلُوفِي الدِّينِ ).ازغلودردين بپرهيزيد گذ شتگان شما باغلودردين هلاک شدند54.
اميرالمومنين(ع) فرمود: (اَلّهُمَّ اِنِّي بَرئيٌ مِنَ الْغُلاتِ). خدايا تو شاهد باش من از غلات بيزارم55. بااين که ائمه عليهم السلام ازغلات ابرازانزجارنموده اند، متاسفانه مي بينيم که برخي در مداحي ها، عزاداريها، نمونه هاي ازغلورا مطرح مي کنند که تاثير فراواني د رتحريف وتخريب چهره ائمه(ع) داشته است.گاه شنيده مي شود برخي ازمداحان مي خوانند:لا اله الافاطمه، لااله الازينب، حسيني الهي ام .اين حرف ها علاوه براين که خلاف تعليمات اسلام است اگربه گوش دشمنان برسد – که امروزه راحت منتقل مي شود – مي گويند اين که ما مي گوئيم شيعيان کافرند دليلش اين سخنان است.ما نبايد باغلوومبالغه گويي بهانه به دست دشمن دهيم.قرآن مي فرمايد: (قُولُوا قَوْلاسَدِيدا)56. يعني حرفهايتان محکم ومطابق با واقع باشد، محبت وعشق نسبت به علي وحسين وزينب کبري عليهم السلام و ديگران، هرگزمجوز کفرگويي وغلونيست، علي پرستي، حسين الهي، زينب الهي انحراف درعقيده است. البته ممکن است اين گونه ذاکرين بي اطلاع باشند که بايد پيش کسوتان مداحي ووعاظ محترم آنهاراراهنمايي کنند.
2-احساس غناي کاذب:
يکي ازآسيب هاي که به سراغ برخي ازمداحان مي آيد احساس غناي کاذب است. به علت پيدايش اين احساس تصورمي کنند که ديگر ازهرجهت کامل شده نيازي به مطالعه، آموزش وبهره گيري ازديگران را ندارند .درحاليکه مطالعه درحالات بزرگان اين عرصه به مامي آموزد که آموختن وکامل ترشدن حد ندارد، هرچه بيشتربياموزيم تاثيري بهتري خواهيم گذاشت، يکي ازعوامل روي آوردن به اشعارپيش پاافتاده، تقليدازديگران وشيوه هاي غيرمقبول احساس کاذبي است که دربرخي ازمداحان نسبت به بي نيازي ازآموختن و رفع کاستي ها به وجود مي آيد.
3- بدعت وخرافه:
بيرون آمدن ازغالب سنتي عزاداري ومداحي به اسم نو آوري وجذابيت باعث بدعت هاي مي گردد که نتيجه اش اگرچه جذب طيفي ازمخاطبان به ويژه جوانان باشد ولي پايگاه مردمي اين سنت ديني راسست کرده به قيمت دفع توده هاي متدين واصيل تمام مي شود. پرداختن به خوابها ونقل پياپي آن ازاين وآن، يکي ازگذرگاه ها ي ورود به عرصه تحريف، خرافه وازشيوه هاي دگرگون ساختن حقايق تاريخي، وچهره اهل بيت است.وقتي راست ودروغ. بافتن ويافتن به هم مخلوط شد بي اعتمادي به حرف هاي درست ومعتبرهم سرايت مي کندوآنهاراازسنديت واعتبارمي اندازد. بدعت ها وترويج خرافات يکي ازعمده ترين آسيب هادرعرصه ستايشگري است که گاهي به عمدوبراي اغراض خاصي وگاه بدون اطلاع انجام مي شودودرنتيجه به فرهنگ عمومي جامعه وباورهاي ديني سرايت مي يابد.
4- تبديل شدن عشق به شغل:
يکي ديگراز آسيب هاي عرصه مداحي بر خورد کاسب کارانه بااين مقوله مقدس است، که ازمصاديق بارزاستئکال به اهل بيت (ع) است.و درروايات اسلامي مورد نکوهش قرارگرفته است امام صادق(ع) فرمود(يا ابا نُعْمان لاتَسْتَئَاکِلْ بِناالنّاسَ فَلا يَزِيدَکَ اللهُ بِذالِکَ اِلافَقْرا) . ازراه ماارتزاق مکن، که خداوند برفقرت خواهد افزود58.
البته حساب آنان که تنهابراي خدادرعرصه نشرمعارف اسلامي وگسترش فضايل اهل بيت تلاش مي کنندومردم نيزازسرعشق به خاندان عصمت و طهارت به آنها آنهاهديه مي دهند جداست ولي تبديل شدن کاري به قداست واهميت مديحه سرايي ومرثيه خواني براي اهل بيت(ع) اگرتبديل به دکاني براي پول درآوردن، کسب کارسودآور، چانه زني برسرنرخ اجراي برنامه گردد يقينا ازاصل هدف دورشده هم از قداست کارکاسته مي شود هم به وجهه مداحان لطمه وارد مي شود وعده اي تاجرمسلک عرصه را برمداحان اصيل تنگ مي کنند ، دراين رقابت، اصل صدق وصفا، معنويت منزوي خواهدشد.
5- خارج شدن از زبان :
برخي ازمداحان اشعارومرثيه اي که مي خوانند نه مطابق زبان قال است نه زبان حال، زبان قال يعني مطلب، مدرک معتبري داشته باشد. زبان حال يعني حال امام حسين واصحابش اقتضاي اشعاري که مي خوانيد باشد. اگرمطلبي مستند نباشد دروغ است واگر شئان ومنزلت امام ويارانش درمحتواي آن حفظ نشودغيرواقع خواهد بود.
يکي ازآسيب ها درقلمرومسايل فرهنگي وآئين هاي مذهبي تبديل شدن وسيله به هدف است که مايه فراموشي وتباهي هدف مي گردد. برخي شعرها، روضه هاکه خوانده مي شود دروغ است قرآن مي فرمايد، مي دانيد چه کسي دروغ مي گويد: (اِنّما يَفْتَري ِالْکِذْبَ اَلّذِينَ لايُومِنُونَ).آنکه ايمان ندارد دروغ مي گويد60.
برخي مطالبي که گفته مي شود دروغ بودنش آشکاراست مثلا نقل مي کنند روز عاشورا وقتي علي اکبربه ميدان رفت امام حسين به مادراوليلاگفت دعاي مادردر باره فرزند مستجاب است بروداخل فلان خيمه موهاي سرت راپريشان کن، ازخدا بخواه اين فرزند را به ما برگرداند. درحاليکه ليلا مادرعلي اکبر اصلا درکربلا حضور نداشته است .
زبان حال وپرورش متن مداحي اگروهن آميزنباشد وبامرام اهل بيت منافات نداشته باشد اشکالي ندارد ولي اشعاري چون: حسين جان يقين دارم که دردل آرزوي جز دامادي اکبرنداري. يا درباره امام زمان(ع) مي خواند: نمي دانم آواره کدام بياباني که من هم درآن آواره شوم. اولا دروغ است ثانيا زبان حال گوينده است نه اباعبدالله الحسين وامام عصرعليهماالسلام61.
6- سؤاستفاده ازمسئله شفاعت يا چراغ سبزنشان دادن نسبت به گناه:
مجالس حسيني بايد کانون خودسازي، بصيرت وآگاهي وتقوي باشد اينکه گفته شود: ماهمه غرق گناه هستيم ويک حسين داريم، يک روز بيا سينه بزن کارهايت درست مي شود، اين دکان درمقابل خدابازکردن است .امام حسين که نيامده تعاليم واحکام قرآن راتعطيل کند.قرآن مي فرمايد:(فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَةٍ خَيْرآ يَرَهُ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَة شرآيَرَهُ)62.خدا فرموده خلاف نکنيد، امام حسين بگويد سينه بزن خلافت پاک مي شود . البته ما به شفاعت اعتقاد داريم ولي معنايش اين نيست که کسي اين را توجيه همه خلاف هايش قراردهد، نقل شده است63. که حاجب کاشاني درشعرگفت: حاجب اگرمعامله حشرباعلي است من ضامنم که هرچه خواهي گناه کن
حضرت را درخواب ديد که به اوفرمود:تومداح خوبي هستي ولي اين شعرت بدبود وقتي پرسيد، چه بگويم امام فرمود بگو:حاجب اگرمعامله حشرباعلي است شرم ازرخ علي کن وکمترگناه کن.ببينيد که تفاوت اين دومکتب چقدر است.
7-آهنگ هاي نامناسب:
هرچند نوحه گري، مرثيه خواني وبهره گيري ازنوعي آوا وآهنگ رامي طلبد اما آلودن اين فضا به ابتذال و بهره گيري ازشيوه هاي وارداتي وآهنگ هاي مبتذل وقالب هاي که ياد آورترانه هاي عصر طا غوت يا لس آنجلس امروزاست هرگزباشؤون اهل بيت عصمت سازگارنيست وآسيب هاي است که توسط برخي ترويج مي شود. يادربرخي مراسم ها ديده مي شود با استفاده ازآلات موسيقي تنها آهنگ يا ني مي نوازند و زنجيرمي زنند، اينها بي ترديد تحريف عزاداري است و مورد رضاي سالارشهيدان نيست، وازنظرمراجع تقليد جايزنمي باشد. اين جريان ازقداست مداحي مي کاهد.افکاروتوجه عمومي را، به شکل ها، ظواهرو نمادها معطوف داشته ازحقيقت ومحتوااين آئين دورمي نمايد. شايسته است مداحان ازآهنگ هاي سنتي، که جانسوز، سنگين وموثرنداستفاده نمايند.
8- اجراي برنامه مداحي در وقت نماز:
برخي از مداحان گاهي علي رغم تاکيد روحاني مسجد، دروقت نمازبرنامه مداحي را ادامه مي دهند وبا اصل قرار دادن وسيله هدف را نا ديده مي گيرند.درحاليکه نمازستون دين و بالاترين فريضه الهي است. نبايد فداي هيچ چيز ديگرشود . امام حسين روزعاشورا زير رگبار تيرهاي دشمن نماز خواند تا اعلان نمايد نمازمهمترين دستورخداست حتي درميدان جنگ نبايد تعطيل گردد.
9- ناشايسته گان متظاهر:
آنچه براي مداحان ارزش آفرين است، معنويت، اخلاص وصداقت است. وجود تعارض بين« بود ونمود» حرف وعمل دربرخي از مداحان هم ازارزش واجرمعنوي کارشان مي کاهد وهم آنان راازچشم ودل مردم مي اندازد هم به حيثيت اين قشرلطمه وارد مي سازد. مکتب حسيني، پذيراي صادقان خالص است نه رياکاران متظاهر، که تغيرچهره داده درهرمجلس لهو ولعبي حاضرشده، گرفتارانواع مفاسد اخلاقي اند، درعين حال با ورود دراين عرصه مقدس وبازارگرمي، مريد پروري ازعواطف زلال محبان اهل بيت به نفع موقعيت ومحبوبيت شخصي خود سؤاستفاده مي کنند. برخورد قاطع ومناسب باچنين افرادي مي تواند درحفظ کرامت وقداست تلاشگران صادق اين وادي موثرباشد.
10- تحت الشعاع قرارگرفتن نام اهل بيت (ع):
از کاستي هاي برخي مجالس مداحي آن است که نام اهل بيت ومظلوميت شهداي کربلا تحتالشعاع شخص متوفا قرار مي گيرد که مجلس به ياداوبرپاگشته است. ازسنت هاي ارجمند پيش آن بوده که تحمل هرداغ ومصيبت را با ياد کردي از مصائب اهل بيت عليهم السلام آسان مي ساختند و با گريزي به کربلا که با تعبير: (لايوم کيومک يا اباعبدالله) انجام مي شد، مجالس فاتحه وياد بود يا مجلس شهيد تبديل به مجلس عاشورامي گشت. گاهي مشاهده مي شودکه برخي ازمداحان کاررابجاي مي رسانند که همه داغ ها، مصيبت ها، ياد کردن ها وخاطره ها، ذکرمناقب ومصائب منحصر به مرحومي مي شود که مجلس براي اوست، ازمصائب ومناقب خاندان پيامبريا د کردي نمي شود . حتي شهدا نيز اگر چه بسيارارجمند وعزيزند اما نبايد ياد آنها، اهل بيت وشهداي کربلا راتحت الشعاع قراردهد.
11- مطالب ذلت آميز:
برخي اشعار ومرثيه ها با عزت و کرامت، خاندان پيامبر ناسازگاراست. بعضي مرثيه خوانان به خاطراشک ريختن از مستمعان مي کوشند وضع ائمه اهل بيت(ع)وحرف ها وشعارهاي آنان راهرچه جانگدازتر وسوزناکتر مطرح نمايند، يا تعابيري به کارمي برند که به ذليل و خارنشان دادن اولياي بزرگوار منتهي مي شود همچون: زينب مضطر، امام زين العابد ين بيمار و..در حاليکه ذلت ازساحت مقدس اهل بيت به دوراست65.
امام حسين(ع) نه تنها خودش نماد عزت است حتي به بازماندگان خويش هم تاکيد برحفظ عزت دارد، خطاب به خواهرش فرمود: (يااُخَيْه انِّي اَِقْسَمْتُ عَلَيْکَ فَاُبْرِيء قَسَميِ لا تَشَفّي علي حَبِيبا وَلا تَخْمِشِي علي وَجْهاَ وِلا تَدعي عَليَّ بِالْوَيْلِ وَالثَبُورِ اِذا اَنا هَلَکْتُ ).خواهرم توراقسم مي دهم که پس ازمن گريبان چاک نزن سيلي برصورت مزن وبرمن واژه هاي واي ونابودي رابه کارمبر66.
مرحوم محدث قمي دراين باره مي نويسد: سزاواراست انسان – به ويژه ذاکران ومرثيه خوانان-ازذکرآنچه که اِشعاربه ذلت اهل بيت عليهم السلام دارد پرهيزکنند، خصوصادرباره امام حسين واهل
12- تشويق عزاداران به برهنگي و آسيب رسا ندن به بد نشان:
از آسيب هاي مداحي تشويق وترويج برهنگي وآسيب رساندن به بدن هنگام عزاري است.مداحان نبايد درمجالس عزاداري، عزاداران را به درآوردن پيراهن و برهنه شدن تشويق نمايند.چون اگر نامحرم درمجلس باشد اين کارقطعا گناه است واگرچنين نباشد بايد توجه داشت که مادر زماني زندگي مي کنيم که از اين صحنه ها به راحتي فيلم برداري مي شود وبه سراسردنياارسال مي گردد ودشمنان مي گويند اين هم شيعيان امام حسين، لذا به مصلحت نمي باشد.
پذيراي آسيب رساندن بربدن خود، در ميدان جهاد وشهادت، براي حفظ اسلام وکشور اسلامي، مطلوب وجهاد في سبيل ا…است . چنانکه جوانان کشورما در جريان نبردهشت ساله دفاع مقدس، زير رگبار، بمب هاي دشمن قطعه قطعه شدند تا انقلاب بماند. اما آسيب وارد کردن بر بدن خود بدست خويش جايز نيست. نبايد مردم را به اين کارتشويق کرد زيرا علاوه برضرر جاني موجب سؤاستفاده دشمنان مي گردد.
راهکارهاي برون رفت ازآسيب ها:
براي پيشگيري ازآسيب هاوبرطرف ساختن کاستي ها، نکاتي به عنوان راهکار پيشنهاد مي گردد:
1- ساماندهي وضابطه مند ساختن مداحي: همانطوري که مقام معظم رهبري تصريح وتاکيد فرموده اند: بايد منصب مداحي يک ثغوروحدودي پيداکند معلوم شود مداح چه کسي است، خصوصيات وشرايطي که بايدداشته باشد چيست. بايد مرکزوتشکيلاتي باشد که آنها رابااين خصوصيات تشخيص دهد وتائيدنمايد68.
دراين راستا (کانون مداحان وشاعران اهل بيت) که با نظارت سازمان تبليغات اسلامي درسراسر کشورتشکيل گرديده اگرتقويت شود و فعال گردد، به عنوان يک نهاد مردمي وخودجوش مي تواند اين مسؤليت رابه خوبي ايفا نمايد.
2- تدوين کتاب هاي مقتل واشعارمعتبر:شايسته است، گروهي ازعالمان صاحب نظردرحوزه تاريخ، درهمه ابواب مقتل هاي معصومين عليهم السلام، بازنگري نموده وبااستفاده ازمنابع اوليه تاريخي کتابهاي مستند ومعتبرتدوين کنند ومنابع غيرمعتبر، دروغ هاي رايج راتدوين، وبه جامعه واعظان ومداحان معرفي نمايند.69.
3- الگو دهي: دستگاههاي فرهنگي، رسانه ملي، بايدالگوهاي صحيح و مقبولي از مداحي و مداحان شايسته به اين عرصه معرفي نمايند . و به کسانيکه داراي گرايش هاي غلط وشيوه هاي افراط وتفريطند ميدان ندهند.
4- برگزاري همايش هاوکارگاهاي آموزشي: شايسته است دستگاهاي فرهنگي و پيش کسوتان اين وادي بابرگزاري همايش هاي گوناگون(سراسري، منطقه اي) و تشکيل دوره هاي آموزشي جهت ارتقاي سطح اطلاعات ديني وتاريخي مداحان اقدام کنند . آفات وآسيب هاي مداحي و عزاداري مورد بررسي قرار گيرد وراهکارهاي تصحيح ناهنجاريها شناسائي گردد70.